Baş ve boyun kısmında bir anda oluşan şişlikler (boyun kitleleri) ya da ses kısılmaları, yutma problemleri, kırmızılaşmış yara oluşmuş bir deri ve balgamda yutakta kan olması bizlere aslında erken davranırsak çok hızlı müdahale ile çok çok iyi sonuçlar verebilecek bir tedavinin kapısını açar. Saptadığımız bir şişlik bizde kötü huylu tümör endişesi doğurabilir. Çoğu baş ve boyun tümörleri erken belirti verme özelliği taşırlar.

Boyun Tümörleri Neden Olur?

Boyun tümörleri genellikle kişisel alışkanlıklar ve genetik yatkınlıklar sonucu görülür. %30 oranında alkol ve sigara kullanımı etkilidir. Doğuştan gelen lenfanjioma da denilen iyi huylu tümörler, boyun kistleri, dermoid tümörler, troid bezinin çalışma bozuklukları bir nedeni olabilir. Ayrıca kişinin geçirdiği enfeksiyonlar, travmalar ve sistemik hastalıklar (kimura, pseudotümörler, castleman, sarkoidoz) da baş boyun tümörlerinde nedenlerdendir. Günümüz kanser vakalarının çoğunda olabildiği gibi beslenme ve alışkanlıklar, yaşam tarzı bu kanser vakalarında da önemli rol oynar.

Boyun Tümörleri Belirtileri Nelerdir?

Boyunda Şişlik: Her boyunda şişlik kanser demek değildir. Ancak detaylı inceleme yapmak gereklidir. İki haftadan daha uzun sürede geçmemiş bir şişlik kulak burun boğaz uzmanı tarafından muayeneyi hak eder. Ağrısız ama gittikçe büyüyen şişlikler ağız kanseri, gırtlak kanseri, troid kanseri, lenf bezi kanseri gibi hastalıkların belirtisi olabilir.

Yutma Sorunları: Boğaz ve yemek borusu kanserlerinde yutma zorlukları yaşanabilmekte, bazen sıvılar bile zor yutulabilmektedir. Sebebi ortaya konulmalıdır.
Ses Kısıklığı: İki haftadan daha uzun süreli sesde olan kısılma ya da değişim hareketleri hemen muayene gerektirir.

Dil ve Dudakta Yara ve Büyümeler: Dil ve dudak kanserlerinde geçmeyen yara ve şişlikler sıklıkla görülebilmektedir. Bu duruma boyunda kitle de eklenmişse ciddiye alınmalıdır. Dil ve dudaktaki yaralar iltihaplanırsa sürece ağrıda eklenir. Hemen muayene olunmalıdır.

Kanama: Her kanama bir sorun belirtisi olabilir. Özellikle ağız, yemek borusu kanserleri kanayabilirler. Ancak kanamalar başka kanserlerinde belirtisi olabilir ya da kanserle ilişkili olmayadabilir.

Cilt Değişimleri: Ciltteki kızarıklık ve yaralar cilt kanseri açısından değerlendirilmelidir.

Kulak Ağrıları: Yutkunma sırasında artan kulak ağrıları büyüyen bir tümörün etkisi olabilir. Beraberinde yutma güçlüğü, ses değişimi gibi etkenler varsa hemen değerlendirilmelidir.

Boyun Tümörlerinde Tanı

Tanıda kulak burun boğaz uzmanının yapacağı detaylı baş boyun muayenesi ile uzak noktalardaki yayılmaları gösteren belirtiler üzerine özellikle lenf bezleri için tetkik ve muayeneler önemlidir. Gerekirse röntgen, bilgisayarlı tomografi, MR (magnetik rezonans) sintigrafi, sialografi, anjiografi gibi radyoloji tetkiklerine ve mikrobiyolojik, serolojik testlere başvurulur. Bunlarının yanında tanı hala konulamıyorsa son çare olarak biopsiye başvurulur. Biopsi hastadaki kitleden bir ufak örnek alınması işlemidir. Ancak biopsinin yayılımı tetikleme özellikleri düşünüldüğünde hemen biopsi alma işlemi doğru değildir. Ancak kulak burun boğaz hastalıkları uzmanının vereceği kararla biopsi işemi başlatılabilir. Alınan biopsi materyali patolojide incelenerek tanı koymaya yardımcı olunur.

Boyun Tümörlerinin Tedavisi

Boyunda lenfadenit denilen enfeksiyona bağlı şişlikler genellikle kendiliğinden veya hekim kontrolünde uygulanan antibiyotik tedavisi ile düzelir. Doğuştan ve travma kaynaklı boyun tümörleri ameliyatla çıkarılırlar. Bunlar genellikle iyi huylu olduklarından ekstra tedaviye ihtiyaç yoktur. Ancak kötü huylu tümörler cerrahi ile alınsa bile radyoterapi veya kemoterapide gerekli olabilir. Bazen kötü huylu tümörler dediğimiz kanser vakalarında sadece radyoterapi (radyasyon uygulama) ya da kemoterapi (ilaç uygulama) yeterli olabilir. Tümörün kötü huylu olması durumunda patoloji sonucunun hangi kanseri işaret ettiği önemlidir. Yassı epitel hücreli karsinomalarda cerrahi tedavi sonrası radyoterapi yapılması gerekmektedir. Adenokarsinoma denilen kanser olgularında cerrahi tedavi sonrası hem kemoterapi hem de radyoterapi tedavisi hekim tarafından verilir.